To i ja się tu trochę powymądrzam...
Zbyszek Michał pisze:Znalazłem korespondencyjny Kurs Biblijny (
http://ignatianum.edu.pl/-page_260.html ). Przysyłają zeszyty, zadają lektury - wciąga. Jednak nie daje możliwości porozmawiania, rozwiewania wątpliwości. Pozwolę sobie więc tu umieszczać nurtujące mnie pytania. Liczę na pomoc
Gratuluję i ... postaramy się w miarę możliwości. Mam w domu kilka podobnych zeszytów - kursów biblijnych, ale jestem 4 tys km od mojej biblioteczki, więc mogę tylko podzielić się teraz "z głowy" moimi przemyśleniami.
Na początek Ewangelia św. Marka rodział 4:
4,14-20 (wyjaśnienie przypowieści o siewcy) - wg zeszytu kursu Chrystus głosi ukryte motto: "bądź żyzną ziemią, która przyjmie Słowo! (...) skuteczność tego głoszenia zależy od gotowości słuchaczy". Tymczasem tekst mówi "W końcu na ziemię żyzną zostali posiani ci, którzy słuchają słowa, przyjmują je i wydają owoc: trzydziestokrotny, sześćdziesięciokrotny i stokrotny". Zostali posiani! Nie oznacza to że zdolność przyjęcia Słowa zależy tylko i wyłącznie od łaski, a my nie jesteśmy w stanie w żaden sposób na to wpłynąć?! (wg mnie potwierdza to 4,26-29 - o zasiewie)
Ja nigdy tak tego nie odebrałem. Ewangelia Mateusza , rozdz 13, tak nam przekazuje tę przypowieść:
«Oto siewca wyszedł siać. 4 A gdy siał, niektóre [ziarna] padły na drogę, nadleciały ptaki i wydziobały je. 5 Inne padły na miejsca skaliste, gdzie niewiele miały ziemi; i wnet powschodziły, bo gleba nie była głęboka. 6 Lecz gdy słońce wzeszło, przypaliły się i uschły, bo nie miały korzenia. 7 Inne znowu padły między ciernie, a ciernie wybujały i zagłuszyły je. 8 Inne w końcu padły na ziemię żyzną i plon wydały, jedno stokrotny, drugie sześćdziesięciokrotny, a inne trzydziestokrotny. 9 Kto ma uszy, niechaj słucha!»
I wyjaśnienie samego Jezusa:
18 Wy zatem posłuchajcie przypowieści o siewcy! 19 Do każdego, kto słucha słowa o królestwie, a nie rozumie go, przychodzi Zły i porywa to, co zasiane jest w jego sercu. Takiego człowieka oznacza ziarno posiane na drodze. 20 Posiane na miejsce skaliste oznacza tego, kto słucha słowa i natychmiast z radością je przyjmuje; 21 ale nie ma w sobie korzenia, lecz jest niestały. Gdy przyjdzie ucisk lub prześladowanie z powodu słowa, zaraz się załamuje. 22 Posiane między ciernie oznacza tego, kto słucha słowa, lecz troski doczesne i ułuda bogactwa zagłuszają słowo, tak że zostaje bezowocne. 23 Posiane w końcu na ziemię żyzną oznacza tego, kto słucha słowa i rozumie je. On też wydaje plon: jeden stokrotny, drugi sześćdziesięciokrotny, inny trzydziestokrotny.
Tutaj nie widać tego "determinizmu", ale raczej jest opis naszej duchowej predyspozycji. Pan Jezus nam stara się uświadomić, że to od nas, od tego jak jesteśmy przygotowani na przyjęcie Słowa Bożego zależy, czy to Słowo zakiełkuje i czy wyda owoce. Siewca tutaj nikogo nie dyskryminuje. Każdy otrzymuje dar Słowa. My sami, gdy nie staramy się zrozumieć Słowa, gdy zbytnio się troszczymy tym, co nieważne, gdy jesteśmy pełni lęków, nie możemy wydać plonu.
Ważne jest też jeszcze jedno: Każdy z nas jest po trosze każdą z tych osób. Chodzi o to, że kultywując w sobie tego, który "słucha i rozumie", poprzez skupianie się na tym, co ważne, poprzez zdobywanie wiedzy, uczenie się naszej wiary, stajemy się coraz bardziej "ziemią żyzną" mogącą wydać plony stukrotne.
4,21-23 (o lampie) - zeszyt: lampa symbolizuje tajemnicę Królestwa Niebieskiego i należy ją głosić. Ewangelia zaś zdaje się akcentować fakt że światło wyjawia wszelie tajemnicę. Może bardziej chodzi o to światło Prawdy ujawni wszystko co próbuje się ukryć?
Według mnie w tej przypowieści chodzi raczej o to, by żyć tak, byśmy my byli tym światłem. Znowu Mateusz, rozdział 5:
15 Nie zapala się też światła i nie stawia pod korcem5, ale na świeczniku, aby świeciło wszystkim, którzy są w domu. 16 Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie.
Oczywiście nie zaprzecza to w żaden sposób aspektowi "oświetlenia światłem prawdy" wszystkiego, każdego kłamstwa i każdego krętactwa. Marek i Łukasz właśnie na ten aspekt zwracają uwagę. Ale to można połączyć, rozumiejąc np. tak, jak widać w tym, co robi, powiedzmy, pani Joanna Najfeld, czy Franciszek Kucharczak i tysiące innych. Dając przykład swoim życiem i równocześnie poprzez swą publicystykę, poprzez informację obalając kłamstwa szatana.
4,24-25 (o mierze) - zeszyt: tym skuteczniej będą uczniowie głosić im uważniej będą słuchać. Trud ten będzie nagrodzony nowymi darami. Szczerze powiem że nie rozumiem tej przypowieści, a wytłumaczenie jest zbyt krótkie, nie przekonuje mnie
To, co Marek podaje jako jedną przypowieść, Mateusz rozdziela na dwie różne nauki.
Św. Marek:
24 I mówił im: «Uważajcie na to, czego słuchacie. Taką samą miarą, jaką wy mierzycie, odmierzą wam i jeszcze wam dołożą. 25 Bo kto ma, temu będzie dane; a kto nie ma, pozbawią go i tego, co ma».
Św. Mateusz 7:
1 Nie sądźcie, abyście nie byli sądzeni. 2 Bo takim sądem, jakim sądzicie, i was osądzą; i taką miarą, jaką wy mierzycie, wam odmierzą.
Św. Mateusz 13:
11 On im odpowiedział: «Wam dano poznać tajemnice królestwa niebieskiego, im zaś nie dano. 12 Bo kto ma, temu będzie dodane, i nadmiar mieć będzie; kto zaś nie ma, temu zabiorą również to, co ma. 13 Dlatego mówię do nich w przypowieściach, że otwartymi oczami nie widzą i otwartymi uszami nie słyszą ani nie rozumieją. 14 Tak spełnia się na nich przepowiednia Izajasza: Słuchać będziecie, a nie zrozumiecie, patrzeć będziecie, a nie zobaczycie.
Święty Marek pisze w bardzo skondensowany sposób. Jego narracja jest zwarta, pisze do Rzymian, do "narodu żołnierzy", więc wszystko jest skoncentrowane. Dlatego czasem takie spojrzenie "przez Mateusza" nam pozwala trochę lepiej zrozumieć sens. Myślę zatem, że chodzi tu raz o ostrożność z osądem innych (chodzi oczywiście o sądzenie motywów, serc, a nie samych czynów), a po drugie o to, że dary Boże możemy kultywować, albo je zmarnować. serce nasze może się powiększać i przyjmować coraz więcej łask, albo może twardnieć, stawać się ciężkie i zamknąć się na Łaskę Bożą.
Bóg nic od nas nie potrzebuje, a jednak ciągle czegoś od nas żąda. Tak jak podczas cudu rozmnożenia chleba potrzebował tych paru rybek i kilku chlebów, jak podczas prawdziwego Cudu Rozmnożenia Chleba potrzebuje chleba i wina, by je zamienić na Ciało i Krew, tak samo potrzebuje naszego otwarcia się, gotowości, by nam w nieograniczony wręcz sposób "sypać łaski", aż się będą przelewały z naszego serca. Ale jak my to serce zamkniemy na Niego, to On się nie będzie narzucał. Odrzucone dary powrócą do Niego, by je otrzymali inni, którzy są na nie otwarci.
4,30-32 (o ziarnku gorczycy) - zeszyt: z małego nasionka rośnie ogromna roślina, Królestwo Boże będzie najpierw małe, a potem rozwinie się do nieprawdopodobnych rozmiarów. Tu nie tyle moja wątpliwość co bardziej moje przemyślenie: to jest nasionko zasiane we mnie, ale z niego wyrośnie Królestwo Boże które mieści się właśnie we mnie
Sama przypowieść mówi głównie o Kościele. O Królestwie Bożym, które się rozrośnie tu, na ziemi, jak olbrzymie drzewo. Ale Twoje spostrzeżenie jest bardzo dobre. Bo to Królestwo Boże także rośnie w naszych sercach. Gdy pisałem swoją
mini-recenzję z filmu "Książę Kaspian", napisałem:
"Film oczywiście nie jest idealną ekranizacją powieści. Pewne dialogi zostały spłaszczone ze szkodą dla chrześcijańskiego przesłania. Na przykład ta poniższa wymiana słów między Lucy i Aslanem. To moje, nieudolne tłumaczenie z angielskiego. Nie wiem, jak ten dialog wygląda w polskich tłumaczeniach powieści Lewisa i jak go przetłumaczono na filmie, ale przetłumaczyłem, jak umiałem najlepiej:
Lucy: “Jesteś większy, Aslan."
Aslan: “To dlatego, że ty jesteś starsza, moja mała."
Lucy: “Nie dlatego, że ty?"
Aslan: “Ja nie jestem starszy. Ale ty, dorastając, każdego roku będziesz mnie widziała większego".
W filmie ten dialog ten zastąpiono stwierdzeniem Lucy jak wyżej i prostą odpowiedzią Aslana: "Każdego roku rośniesz, więc i ja będę rósł"."
Aslan w książce mówi dokładnie to, co Ty zauważyłeś w tej przypowieści. Twórcy filmu to zupełnie zatracili, ale Lewis to widział wyraźnie. Królestwo Boże rośnie w naszych sercach w miarę, gdy my duchowo wzrastamy. To zresztą doskonale się zgadza z przypowieścią o siewcy i o aspekcie potrzeby wzroztu naszej wiedzy, by ziarno Słowa, które na nas pada, nie było porywane przez złego.
.
. Gdybyśmy rzeczywiście byli tacy zdeterminowani, to Pan Bóg pewnie nie opędziłby się od zasadnych pozwów o odszkodowania 
