Dlaczego Jan nie zamie¶ci³ opisu Ostatniej Wieczerzy?

[Saileh]

Jan opisa³ Ostatni± wieczerzê bardzo dok³adnie, pomin±³ jednak moment ustanowienia Eucharystii. Zastanawiam siê, czy potrafimy wyja¶niæ, dlaczego to zrobi³?
Mam pewn± (ultra)hipotezê, na któr± wpad³em czytaj±c jeden z felietonów Hioba, ale chcê siê najpierw dowiedzieæ, czy kto¶ ju¿ próbowa³ to wyja¶niaæ?

[hiob]

Saileh, dla mnie najprostsze jest takie wyjaśnienie, że św. Jan znał już synoptyczne Ewangelie. Swoją pisał bardziej jako wyjaśnienie i uzupełnienie tamtych, niż jako powtórzenie tego samego. Zakładając, że wierni czytali inne Ewangelie, pomija wiele faktów i nie wyjaśnia tego, co było już wyjaśnione.

Po drugie Ewangelia św. Jana jest bardziej mistyczna, duchowa niż Ewangelie synoptyczne. Jest tu znacznie więcej symbolicznych znaczeń. On na przykład podaje inną godzinę śmierci Pana Jezusa na Krzyżu, by wskazać nam inny, symboliczny aspekt tej śmierci. Symboliczny nie w sensie "nieprawdziwy", ale w znaczeniu wypełnienia tego, co było zapowiedziane w Pismach i przez Proroków.

[Saileh]

Ok, wiêc powiem nad czym siê zastanawiam.
Ewangelia Jana pe³na jest ró¿nych symboli, ciekawych, choæ ma³o zauwa¿alnych i wiele znacz±cych "ciekawostek".
Oto tekst który mnie tak zaciekawi³ Hiobie:

Ewangelia ¶w. Jana jest nazywana czasem Ewangeli± znaków. ¦wiêty Jan pisze tylko o siedmiu cudach, jakie uczyni³ Jezus i nazywa je w³a¶nie "znakami". Liczba ta jest niew±tpliwie symboliczna, ta znaki, jakie nam przybli¿a ewangelista, s± wybranymi cudami, symbolizuj±cymi ca³± dzia³alno¶æ Jezusa. W koñcu on sam przypomina nam w zakoñczeniu swej Dobrej Nowiny:
<span style="color:red;">
Jest ponadto wiele innych rzeczy, których Jezus dokona³, a które, gdyby je szczegó³owo opisaæ, to s±dzê, ¿e ca³y ¶wiat nie pomie¶ci³by ksi±g, które by trzeba napisaæ. (J 21,25)
<span style="color:maroon;">
To centralne umieszczenie znaku rozmno¿enia chleba w Ewangelii ¦wiêtego Jana i fakt, ¿e w samym ¶rodku cyklu czytañ Ko¶ció³ nam ten znak przypomina ¶wiadczy w³a¶nie o tym, jak wa¿ny jest on w procesie naszego zbawienia i jak istotne jest, by¶my nie przespali tej nauki i zrozumieli j± dobrze.

Siedem to symbol pe³ni, kompletno¶ci, pe³ni, a tak¿e s³owo w jêzyku hebrajskim oznaczaj±ce zawarcie przymierza. Struktura tych siedmiu wybranych znaków ma nam te¿ u¶wiadomiæ, ze znak centralny, ¶rodkowy, jest w¶ród nich najwa¿niejszy. To jakby piramida, gdzie pierwszy i ostatni znak tworz± podstawê, a czwarty znak jest w³a¶nie "¼ród³em i zarazem szczytem ca³ego ¿ycia chrze¶cijañskiego". Co wiêcej, w pierwszym czytaniu nastêpnejj niedzieli, z Ksiêgi Przys³ów, us³yszymy te s³owa:
<span style="color:red;">
M±dro¶æ zbudowa³a sobie dom i wyciosa³a siedem kolumn, nabi³a zwierz±t, namiesza³a wina i stó³ zastawi³a. S³u¿±ce wys³a³a, by wo³a³y z wy¿ynnych miejsc miasta: Prostaczek niech do mnie tu przyjdzie. Do tego, komu brak m±dro¶ci, mówi³a: Chod¼cie, nasyæcie siê moim chlebem, pijcie wino, które zmiesza³am. Odrzuæcie g³upotê i ¿yjcie, chod¼cie drog± rozwagi! <span style="color:maroon;"> (Prz 9,1-6)

Znowu siedem kolumn i znowu symbole eucharystyczne. Przymierze, wo³anie o m±dro¶æ, ofiarowanie i zaproszenie do Uczty. A jakie znaki przekaza³ nam ¶w. Jan? S± to kolejno zamiana wody w wino (J 2,1-11), uleczenie syna urzêdnika królewskiego (J 4,46-54), uzdrowienie paralityka (J 5,1), rozmno¿enie chleba (J 6, 1-14), spacerowanie po wodzie (J 6, 15-21), uzdrowienie ¶lepca (J 9,1-41) i przywrócenie ¿ycia £azarzowi (J 11,1-57). Dlaczego jednak rozmno¿enie chleba mia³oby byæ wa¿niejszym znakiem, ni¿ uzdrowienie ¶lepca, czy przywrócenie ¿ycia przyjacielowi? Sam Jezus t³umaczy nam to w drugiej czê¶ci szóstego rozdzia³u Ewangelii Jana.

Hmm nie wiem jak cytowaæ, ¿eby by³o w porz±dku. (Poprawi³em. Cytowany fragment by³ napisany w html, nie w BBCode, trzeba by³o wiêc "odznaczyæ" "Wy³±cz HTML w tym po¶cie". Hiob.)

Kiedy jednak przeczyta³em te s³owa, przysz³a mi do g³owy pewna my¶l. Mo¿e Jan nie napisa³ o ostatniej wieczerzy po to, ¿eby siê nie powtarzaæ, tylko po to, ¿eby pokazaæ nam co¶ wiêcej? Te¿ s±dzê, ¿e mia³ dostêp do pozosta³ych ewangelii i celowo napisa³ kolejn±, bardzo ró¿n± od pozosta³ych i pe³n± symboli, przez które chcia³ ukazaæ g³êbsz± prawdê.
Pomy¶la³em wiêc, ¿e Jan celowo móg³ zamie¶ciæ tak± kombinacjê. Nie zamie¶ci³ np opisu uzdrowienia cz³owieka, któremu Piotr odci±³ ucho (chocia¿ wspomnia³ o wszystkich innych okoliczno¶ciach) i zrobi³ to zapewne dlatego, ¿eby nie psuæ tej piêknej "siódemki".
Podobnie wiêc, skoro pomin±³ opis ustanowienia Eucharystii, to s±dzê, ¿e jego celem by³o pokazanie, ¿e to co siê wtedy dzia³o by³o cudem - a wiêc nie jakim¶ ustanowieniem symbolu, czy inn± zabaw± tylko najprawdziwszym cudem.
Z drugiej strony, mo¿e Jan móg³ opisaæ jakie¶ inne cuda, aby umie¶ciæ Eucharystiê w ¶rodku? Ale wydaje mi siê, ¿e z kolei nie znalaz³by jaki¶ 3 cudów, które dzia³yby siê przed Zmartwychwstaniem i po Eucharystii, aby umie¶ciæ Eucharystiê w ¶rodku. Mo¿e to te¿ psu³oby mu jak±¶ inn±, g³êbsz± symbolikê?

Co o tym s±dzicie?

[hiob]

...
Pomyślałem więc, że Jan celowo mógł zamieścić taką kombinację. Nie zamieścił np opisu uzdrowienia człowieka, któremu Piotr odciął ucho (chociaż wspomniał o wszystkich innych okolicznościach) i zrobił to zapewne dlatego, żeby nie psuć tej pięknej "siódemki".
Podobnie więc, skoro pominął opis ustanowienia Eucharystii, to sądzę, że jego celem było pokazanie, że to co się wtedy działo było cudem - a więc nie jakimś ustanowieniem symbolu, czy inną zabawą tylko najprawdziwszym cudem.

Tylko, że "znaki" opisywane przez Jana to są jak najprawdziwsze cuda.

Z drugiej strony, może Jan mógł opisać jakieś inne cuda, aby umieścić Eucharystię w środku? Ale wydaje mi się, że z kolei nie znalazłby jakiś 3 cudów, które działyby się przed Zmartwychwstaniem i po Eucharystii, aby umieścić Eucharystię w środku. Może to też psułoby mu jakąś inną, głębszą symbolikę?

Co o tym sądzicie?

Oczywiście, że mógł. Ale nie zapominaj, że to Duch Święty jest autorem Pisma Świętego. Zatem to była wola Ducha Świętego, by akurat te, a nie inne znaki, czy cuda nam Święty Jan przypomniał. I zapewne nie wymyślimy tutaj dlaczego akurat te. Nie jest naszym zadaniem to podważać, negować, czy nawet oceniać. Naszym zadaniem powinno być pokorne i modlitewne staranie się zrozumienia, co nam natchniony autor przekazuje.

A to, że jeden z ewangelistów nie pokazuje nam tego, co nam pokazuje inny, nie znaczy wcale, że coś jest mniej, czy bardziej ważne. Dlatego mamy cztery Ewangelie, by je wszystkie poznać i uznać za Słowo Boże. Święty Jan zresztą nie kryje, że wiele rzeczy opuścił. sam przecież pisze:

I wiele innych znaków, których nie zapisano w tej książce, uczynił Jezus wobec uczniów. Te zaś zapisano, abyście wierzyli, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym, i abyście wierząc mieli życie w imię Jego. (J 20, 30-31)

A potem:

Jest ponadto wiele innych rzeczy, których Jezus dokonał, a które, gdyby je szczegółowo opisać, to sądzę, że cały świat nie pomieściłby ksiąg, które by trzeba napisać. (J 21, 25)

Tak więc nawet z samego tekstu Ewangelii wiemy, że otrzymaliśmy tylko wybrane fragmenty opisu życia i nauki Jezusa.

[jaymz]

Witam serdecznie.

Tak na szybko. Możliwe wytłumaczenie podaje np. Joachim Gnilka w "Teologii Nowego Testamentu". Otóż wg słów z 6 rozdz. ew. św Jana darów eucharystycznych udziela przemieniony i wywyższony Syn Człowieczy, który przeszedł przez śmierć. Dlatego obietnica zawarta w "mowie eucharystycznej" odnosi się nie tyle do wieczernika ale kieruje wzrok ku Wywyższonemu.

Pozdrawiam,
Kuba

[Epafras]

Witam serdecznie, jestem nowy na Waszym forum, dzięki za zarestrowanie. Wysłałem co prawda komentarz, ale nie wiem, czy doszedł. Jeszcze nie do końca wiem, jak działa Wasza strona. Może zatem powtórzę się.
Otóż co do nieumieszczenia przez Jan opisu ustanowienia Eucharystii, to wydaje mi się, że nie wolno nam przypisywać Janowi naszych intencji. To przecież nam wydaje się, że taki opis jest niezbędny!!! Jan miał zupełnie inny punkt widzenia. Nie pisał przecież kroniki wydarzeń z życia Jezusa, a świadectwo wiary i wzywające do wiary. W szóstym i w trzynastym rozdziale wyjaśnił sens Eucharystii - i to było dla niego ważne. Opis ustanowienia mógł sobie darować, bo wspólnoty wiedziały w czym uczestniczą - tłumaczono to w katechezach ustnych, a zatem Jan zajął się raczej pogłębieniem rozumienia Eucharystii.

[Saileh]

Dziêkujê wszystkim za przyhamowanie moich sk³onno¶ci do spekulacji :mrgreen: Oczywi¶cie od pocz±tku zdawa³em sobie sprawê z tego, ¿e to mo¿e byæ dosyæ w±tpliwe, ale jest to jednak ogromna pomoc

[hiob]

Witam serdecznie, jestem nowy na Waszym forum, dzięki za zarestrowanie. Wysłałem co prawda komentarz, ale nie wiem, czy doszedł. Jeszcze nie do końca wiem, jak działa Wasza strona. Może zatem powtórzę się.

Witaj. Ja sam nie zawsze wiem, jak to działa, nic się nie przejmuj.

Otóż co do nieumieszczenia przez Jan opisu ustanowienia Eucharystii, to wydaje mi się, że nie wolno nam przypisywać Janowi naszych intencji.

Oczywiście. Jednak nie zmienia to faktu, że powinniśmy się starać zrozumieć intencje autora. Co on chciał nam przekazać. Dlatego znajomość faktu do kogo dana Ewangelia była kierowana, kim był jej autor, kiedy ją napisał itp. pozwala lepiej zrozumieć jej sens i znaczenie.