Ty jesteś Skała.

Tutaj są dyskusje na temat wiary. Masz jakieś pytania dotyczące nauki Kościoła, na temat chrześcijaństwa, sekt, wiary, a także komentarz na temat jakiegoś tekstu z mojej stronki? Tutaj możesz wyrazić swoje opinie i zadać pytania.

Moderator: Marek MRB

Awatar użytkownika
hiob
Administrator
Posty: 11191
Rejestracja: 24-10-07, 22:28
Lokalizacja: Północna Karolina, USA
Kontakt:

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: hiob » 18-09-09, 03:02

jaymz, bo jak sam wiesz, prawda jest taka, że nie da się z samego tekstu wyciągnąć innych wniosków. Bardziej zrozumiałe mogłoby być podważanie sukcesji papieskiej, choć i tu symbol kluczy, historia i świadectwa Ojców Kościoła są, moim zdaniem, niepodważalnym argumentem. Ale rozumiem, że ktoś, kto nie zna Ojców Kościoła, ani historii Kościoła może argumentować, że rola Piotra skończyła się w momencie jego śmierci.

Jednak podważanie tej roli, podważanie faktu, że to na nim właśnie Jezus zbudował Kościół jest narzucaniem swoich opinii i swojej tradycji przez małe "t", a nie uczciwą egzegezą tekstu.

Dlatego też to tylko domorośli apologeci tacy jak ja ;-) mogą twierdzić, że to nie Piotr jest skałą. Poważni teologowie, którzy uczciwie podchodzą do badań biblijnych, jak sam zauważyłeś, nie mogą wyciągnąć z samego tekstu żadnego innego wniosku niż ten, że to właśnie Piotr jest skałą.
Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. (1 J 3,1a)

Awatar użytkownika
o. Placyd Koń
Administrator
Posty: 374
Rejestracja: 11-04-08, 00:53
Lokalizacja: Neukirchen b. Hl. Blut, Niemcy
Kontakt:

Kto tu jest manipulatorem?

Post autor: o. Placyd Koń » 28-07-11, 19:57

Ten wpis jest odpowiedzią na tekst "Trudne wersety, cz.9, Benedykt XVI manipulatorem" Pawła Chojeckiego. Oto kluczowe cytaty z jego notki:

Oto reakcja Jezusa na krótką, ale jakże treściwą deklarację Piotra:
Błogosławiony jesteś, Szymonie, synu Jonasza, bo nie ciało i krew objawiły ci to, lecz Ojciec mój, który jest w niebie. (Mt 16:17)
Parafrazując, można by to ująć następująco: Człowieku (ludzki potomku), jesteś niesamowitym szczęściarzem! Czegoś takiego żaden śmiertelnik sam by nie wymyślił. Tę najważniejszą, drogocenną PRAWDĘ o Mnie objawił ci sam Bóg Ojciec!
Tyle kontekst. Teraz Twoja kolej, drogi Czytelniku. Zdecyduj, czy Skałą, na której zbudowany jest Kościół Jezusa Chrystusa, Skałą, na której masz budować swoje życie, jest sam Jezus Chrystus, który na Krzyżu doskonale odpokutował za wszystkie, nawet przyszłe, twoje grzechy, czy chwiejny, choć szczery i odważny człowiek? O propozycji, by tą Skałą byli przeróżni Piotrowie w niebie czy w przyszłości oraz Pan Ratzinger, nie godzi się w świetle powyższych argumentów nawet wspominać?


W postscriptum Paweł Chojecki stwierdza:

Dlaczego w tytule nazwałem J. Ratzingera manipulatorem? Po pierwsze, uważam go za człowieka solidnie wykształconego, o rozległej wiedzy - także biblijnej. Odrzucam więc możliwość, że nie jest on świadomy oczywistych i jasnych prawd Pisma. Jeśli je ignoruje i śmie siebie głosić jako Skałę, na której ludzie mają budować swoje życie, to określenie manipulator jest wręcz pieszczotliwe.

Po drugie, stosuje z wyrafinowaniem starą diabelską zasadę zwodzenia: fałsz należy ukryć wśród zbioru prawd. Wtedy trudniej go wykryć. Czytając jego przemówienie z Krakowskich Błoniów, można nawet zachwycać się pięknym ujęciem prawd o związku człowieka z Jezusem w zdecydowanej większości akapitów. Tylko jeden jest zatruty jadem fałszu. Tym bardziej jest niebezpieczny.
(Podkreślenia moje: PK).


Mocne słowa. Według autora, Ojciec św. Benedykt XVI jest nie tylko manipulatorem, ale także zwodzicielem. Uważa on, że papież nazywając Piotra "Skałą" z Mt 16:18 – i wzywając do budowania "z Piotrem i na Piotrze" – myli Piotra z Panem Jezusem, na którym jedynie można wybudować trwałą budowlę, co jest równoznaczne z tym, że stosuje "diabelską zasadę zwodzenia". Na potwierdzenie swojej tezy przytacza przypowieść Pana wziętą z tej samej Ewangelii o dobrej i złej budowli: Mt 7:24-27. Wydaje się, że autor ma rację, bo przecież tylko na Panu Jezusie możemy budować budowlę naszego życia, jeśli chcemy, aby przetrwała burze. Czyżby zatem rzeczywiście Ojciec św. Benedykt XVI przemawiając na krakowskich Błoniach dopuścił się manipulacji? Jak na to odpowiedzieć?

Paweł Chojecki wychodzi z zasady, że jedno określenie (tu: "skała") może odnosić się tylko do jednej osoby (desygnatu). Mówiąc konkretnie, ponieważ na wielu miejscach Starego i Nowego Testamentu słowo "skała" służy do określenia Boga lub Chrystusa, dlatego (jego zdaniem) nie może odnosić się do Piotra. Czy aby na pewno, panie Chojecki?

Czytając Biblię można znaleźć wiele przykładów takiej "podwójności", gdzie to samo określenie czy porównanie odnosi się do wielu desygnatów. Dla przykładu Pan Jezus nazywa Boga Ojcem, a gdzie indziej zaś możemy znaleźć to określenie zastosowane do Józefa: "Na ten widok zdziwili się bardzo, a Jego Matka rzekła do Niego: «Synu, czemuś nam to uczynił? Oto ojciec Twój i ja z bólem serca szukaliśmy Ciebie»" (Łk 2:48). Czyżby to znaczyło, że Pan Jezus ma dwóch ojców? Tak, chociaż to może brzmi dziwnie. Pan Jezus ma Ojca w Boga Ojcu, równym Mu w naturze i w majestacie, który rodzi Go odwiecznie, ale także św. Józef, który był Jego ziemskim opiekunem i ojcem według prawa. Pan Jezus ma więc dwóch Ojców (czy raczej Ojca i ojca), ale za każdym razem słowo "ojciec" ma inne znaczenie.

Tu warto się zatrzymać trochę dłużej. Sprawa jest o tyle bardziej poważna, że Pan Jezus mówi: "Nikogo też na ziemi nie nazywajcie waszym ojcem; jeden bowiem jest Ojciec wasz, Ten w niebie" (Mt 23:9). Czy to znaczy, że jesteśmy nieposłuszni Panu zwracając się w ten sposób do naszych ziemskich ojców? "O nie" – mówią niektórzy (protestanci). – "Nazywanie ziemskich ojców ojcami jest w porządku; Pan Jezus miał na myśli zwracanie się ‘ojcze’ do innych. I tu padają przykłady nazywania "ojcem" papieża czy katolickich księży (o ile w jęz. polskim wśród katolików przyjął się zwyczaj zwracania się do zakonników "ojcze", to w jęz. angielskim ten zwrot używany jest do wszystkich księży, nie tylko zakonnych, ale i diecezjalnych)". Jeśli sprawy mają się tak, jak mówią (niektórzy protestanci), w takim razie, św. Paweł zdaje się o tym nie wiedzieć, lub świadomie postępuje wbrew nauczaniu Pana, bowiem Abraham nazywa "ojcem" wszystkich wierzących (por. Rz 4:16). Co więcej, o zgrozo, Apostoł Narodów nazywa tak siebie (1 Kor 1:14-15; por. Ga 4:19)!

Tymczasem, myślę, że jest inaczej. Inne znaczenie ma słowo "Ojciec", które wymawiamy odmawiając modlitwę Pańską, a inne ma znaczenie to słowo, które Apostoł Narodów stosuje do Abrahama czy do siebie. "Ojciec" w odniesieniu do Boga oznacza "Ojca" par excellence; oznacza Tego, który jest źródłem wszelkiego ojcostwa w niebie i na ziemi ("Dlatego zginam kolana moje przed Ojcem, od którego wszelkie ojcostwo na niebie i na ziemi bierze swoje imię…" Ef 3:14-15, Biblia Warszawska). Każdy inny ojciec, czy to fizyczny czy to duchowy, jest ojcem o tyle, o ile jest ojcem w Nim.

Podobnie jest ze słowem "nauczyciel". Pan Jezus stosuje je do siebie, i mówi, że tylko On (Chrystus) jest Nauczycielem, dlatego Jego uczniowie nie powinni nazywać tak nikogo innego (Mt 23:7-8). A jednak to określenie jest zastosowane w Piśmie św. także wobec innych (np. w Dz 13:1; 1 Kor 12:28), i także (znowu) św. Paweł stosuje to określenie do siebie (1 Tm 2:7; 2 Tm 1:10-11). Czyży zatem św. Łukasz czy św. Paweł byli nieposłuszni nauczania Chrystusa, jedynego Nauczyciela? Tak, o ile ktoś rozumie, że słowo "nauczyciel" ma takie samo znaczenie wtedy, kiedy jest użyte na określenie Chrystusa, jak i wtedy, kiedy odnosi się do św. Pawła czy innych nauczycieli, o których mówi Nowy Testament; nie, jeśli przyjmiemy, że słowo nauczyciel ma inne znaczenie w odniesieniu do Pana, a inne w odniesieniu do wszystkich innych nauczycieli. Ponieważ, mam nadzieję, mój adwersarz nie uważa, że Apostołowie byli nieposłuszni Panu, sądzę, że zgodzimy się z wnioskiem analogicznym do tego powyżej: różni ludzi są o tyle nauczycielami, przede wszystkim wiary, o ile są nauczycielami w Chrystusie, jedynym Nauczycielu.

Jeśli te przykłady nie są wystarczająco przekonywujące, dodam jeszcze dwie wypowiedzi Pana: "Ja jestem światłością świata (τὸ φῶς τοῦ κόσμου)" (J 8:12). "Wy jesteście światłem świata (τὸ φῶς τοῦ κόσμου)" (Mt 5:14). Pan Jezus używa tego samego określenia ("światło świata") zarówno do siebie, jak i do uczniów. Oczywiście, uczniowie Pana są o tyle światłem świata, o ile odbijają czy mają w sobie światło Tego, który jest źródłem światła dla świata. Te przykłady potwierdzają, że Pismo św. używa tych samych określeń w stosunku do Boga czy Chrystusa i do ludzi. Co więcej, czyni tak także nasz Pan. Niestety, pan Paweł Chojecki zdaje się o tym nie wiedzieć.

Nie inaczej jest z określeniem "skała". Użyte przez Pana w Mt 7:24-27 ma inne znaczenie niż w Mt 16:17-19:

"Każdego więc, kto tych słów moich słucha i wypełnia je, można porównać z człowiekiem roztropnym, który dom swój zbudował na skale. Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry i uderzyły w ten dom. On jednak nie runął, bo na skale był utwierdzony. Każdego zaś, kto tych słów moich słucha, a nie wypełnia ich, można porównać z człowiekiem nierozsądnym, który dom swój zbudował na piasku. Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry i rzuciły się na ten dom. I runął, a upadek jego był wielki." W powyższej wypowiedzi Pana, słowo "skała" odnosi się do Niego samego lub do Jego słowa.

Do kogo odnosi się w Mt 16:17-19? Zacytujmy te słowa w trochę większym kontekście:

"Jezus zapytał ich: «A wy za kogo Mnie uważacie?» Odpowiedział Szymon Piotr: «Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego». Na to Jezus mu rzekł: «Błogosławiony jesteś, Szymonie, synu Jony. Albowiem nie objawiły ci tego ciało i krew, lecz Ojciec mój, który jest w niebie. Otóż i Ja tobie powiadam: Ty jesteś Piotr czyli Skała, i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie»" (Mt 16:15-19).

Zdawałoby się, że przesłanie biblijnego tekstu jest oczywiste: Pan Jezus daje Szymonowi nowe imię: Piotr (Skała) i obiecuje mu, że na nim (na tej Skale) wybuduje swój Kościół. Jednak nie jest to oczywiste dla Pawła Chojeckiego. On odczytuje ten biblijny tekst jakoś tak: "Pan Jezus mówi do Piotra: ‘Ty jesteś Piotrem (skałą), ale Kościół mój wybuduję na Skale (czyli na Mnie samym). I tobie dam klucze królestwa niebieskiego’". Przykro mi, ale taka interpretacja przypomina bardziej ekwilibrystykę, niż egzegezę biblijną.

"Skałą" w Mt 16:18 jest Piotr. Na potwierdzenie, że nie jest to tylko wymysł egzegezy katolickiej, przytoczę trzy cytaty na ten temat zaczerpnięte z dzieł uznanych protestanckich autorów.

Pierwszy to głos prezbiterianina Marvina R. Vincent (1834-1922) zaczerpnięty z jego dzieła "Word Studies in the New Testament":

Na tej skale (ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ). To słowo jest rodzaju żeńskiego o oznacza skałę, w odróżnieniu do kamienia lub fragmentu skały (πέτρος, powyżej). (…) To słowo nie odnosi się do Chrystusa jako skały, w odróżnieniu do Szymona, skały, ani też do wyznania Piotra, ale do samego Piotra, w sensie określonym przez wcześniejsze wyznanie, oświeconego przez "Ojca w niebie".

Odnoszenie πέτρα do Chrystusa jest wymuszone i nienaturalne. W sposób oczywisty odnosi się to słowo do Piotra. Emfatyczne "tej" jest naturalnym odniesieniem do najbliższego odnośnika; i oprócz tego, metafora jest osłabiona, ponieważ Chrystus występuje tutaj, nie jako fundament, ale budowniczy: "Na tej skale wybuduję". I znowu, Chrystus jest fundamentem, "kamieniem węgielnym", ale Autorzy Nowego Testamentu nie uważali na niestosowne odnosić do członów Chrystusowego Kościoła terminów, które odnoszą się do Niego. Dla przykładu, sam Piotr (1 P 2:4) nazywa Chrystusa żywym kamieniem, a w wierszu 5. zwraca się do Kościoła, żyjących kamieni. W Ap 21:14 fundamentem niebieskiego miasta są imiona dwunastu Apostołów, a w Ef 2:20 jest powiedziane: "(Jesteście) zbudowani na fundamencie apostołów i proroków, gdzie kamieniem węgielnym jest sam Chrystus Jezus."

Tak samo, nie ma racji twierdzenie, że πέτρα odnosi się do wyznania Piotra. Przeczą temu zarówno zastosowana gra słów, jak i zwyczajne odczytanie tego fragmentu. Oprócz tego, nie odpowiada to rzeczywistości, jako że Kościół wybudowany jest nie na wyznaniach, ale na wyznawcach.

"Słowo πέτρα" – mówi Edersheim – “było używane w tym samym sensie przez rabinów. Według rabinów, kiedy Pan Bóg zamierzał wybudować świata, nie mógł go wznieść na pokoleniu Henocha, także nie na pokoleniu z czasów potopu, które przyniosło zniszczenie światu; ale kiedy zobaczył Abrahama, który miał przyjść później, powiedział: ‘Oto znalazłem skałę, na której można budować i założyć świat’, dlatego także Abraham jest nazwany skałą, jak jest powiedziane: "Wejrzyjcie na skałę, z której was wyciosano" (Iz 51:1). Tą paralelę pomiędzy Abrahamem i Piotrem można przedłużyć. Niewłaściwe zrozumienie obietnicy Pana danej Piotrowi spowodowało powstanie legendy zapoczątkowanej przez późniejszych chrześcijan. Według tej legendy Piotr stoi przy wejściu do nieba, co odpowiada żydowskiej legendzie mówiącej o Abrahamie siedzącym przy wejściu do Gehenny, aby nie dopuścić do tego, żeby jakiś obrzezany wpadł w przepaść" ("Życie i czasy Jezusa").

Odniesienie do Szymona jest potwierdzone w relacji Piotra do wczesnego Kościoła, do jego żydowskiej części, której był kamieniem węgielnym. Zob.: Dz 1:15; 2:14.37; 3:12; 4:8; 5:15.29; 9:34.40; 10:25.26; Ga 1:18.
[1]

Drugi cytat pochodzi z komentarza "Commentary Critical and Explanatory on the Whole Bible" autorów Jamieson, R., Fausset, A. R., Fausset, A. R., Brown, D.:

I na tej skale – "Piotr" i "Skała" to jedno słowo w dialekcie używanym przez Pana – w aramejskim lub syro-chaldejskim, który był jego językiem ojczystym – wzniosła gra słów może być dostrzeżona w całej pełni tylko w językach, które mają jedno słowo zamiast dwóch. Nawet w greckim nie jest wyrażona dobitnie. W francuskim, jak Webster i Wilkonson zauważają, ta gra słów jest doskonała, Pierre – pierre. [2]

Trzeci pochodzi z Teologicznego Słownika Nowego Testamentu:

Ponieważ Piotr, skała Kościoła, otrzymał od samego Chrystusa, gospodarza domu (Iz 22:22; Ap 3:7), klucze królestwa niebieskiego, on jest ludzkim pośrednikiem zmartwychwstania, i ma zadanie wpuszczania ludu Bożego do królestwa zmartwychwstania. To Pan Jezus dał mu władzę otworzyć wejście do przyszłego królestwa Bożego, lub zamknąć go, tak jak faryzeusze, którzy swoją działalnością zamknęli drzwi do królestwa niebios (Mt 23:13). Odtąd, co Piotr uczyni, będzie obowiązywało w niebie. Ta władza wyraża się w słowach "wiązania" i "rozwiązywania". Najlepszą interpretacją jest ta, że Piotr ma władzę przebaczania grzechów, chociaż nie da się całkowicie wykluczyć myśli o dawaniu przykazań. (…)

c. Znaczenie logionu. Ale co Pan Jezus chce powiedzieć, kiedy mówi: “na tej skale wybuduję Mój Kościół?" Interpretacja reformatorów, że On ma na myśli wiarę Piotra, jest raczej nieprzekonywująca w świetle szerszego kontekstu tego wyrażenia. Bo nie ma tu żadnego odniesienia do wiary Piotra. Raczej paralelizm pomiędzy "ty jesteś Skałą" i "na tej skale wybuduję" pokazuje, że ta druga "skała" może być tylko tą samą, co pierwsza. W ten sposób ewidentne jest to, że Pan Jezus zwraca się do Piotra, któremu dał imię Skała. On wyznacza Piotra, impulsywnego, entuzjastycznego, ale któremu brakuje wytrwałości, aby stał się fundamentem Jego ecclesia. Do tego miejsca egzegeza rzymskokatolicka jest poprawna i wszystkie wysiłki protestantów, aby temu zaprzeczyć, muszą być odrzucone
[3].

Pawłowi Chojeckiemu gorszy się słowami papieża Benedykta wypowiedzianymi w Krakowie: "Budować na skale to także budować na Piotrze i z Piotrem". No, cóż, skoro Pan Jezus zechciał swój Kościół wybudować na Piotrze, to budowanie "na Piotrze i z Piotrem", jest tak naprawdę budowaniem z Chrystusem, bo to On jest budowniczym (por. Mt 16:18), a zarazem budowaniem na Chrystusie, bo to On jest kamieniem węgielnym Kościoła zbudowanego na fundamencie apostołów i proroków (por. Ef 2:20). Konsekwentnie, kto nie buduje na Piotrze i z Piotrem, ten także nie buduje z Chrystusem, a "kto nie jest z Nim, ten jest przeciwko Niemu" (por. Mt 12:30).

Paweł Chojecki podkreśla w swoim wpisie słabość Apostoła Piotra. Mówi, że był "najbardziej chwiejnym ze wszystkich apostołów". Nie wiem, czy tak, nie mnie to oceniać. A jeśli tak, to może właśnie dlatego Pan wybrał Szymona na skałę swojego Kościoła, ponieważ był najsłabszy z wszystkich?

"Kiedy Chrystus w symbolicznej chwili zakładał swoje wielkie stowarzyszenie, nie wybrał na kamień węgielny ani błyskotliwego Pawła, ani mistyka Jana, ale krętacza, snoba, tchórza - słowem, człowieka. I na tej opoce zbudował Kościół Swój, a bramy piekielne go nie przemogły. Runęły wszystkie królestwa i imperia, bo w niezmiennej wrodzonej słabości były zakładane przez silnych i wspierane przez silnych. Ale Kościół Chrystusowy, jako jedyny, został zbudowany na słabym człowieku, i dlatego nic go nie zniszczy. Każdy łańcuch jest bowiem tak mocny, jak jego najsłabsze ogniwo."
(G. K. Chesterton, Heretycy, str. 59)

Jeśli On stworzył świat z niczego, to czy nie mógł wybudować Kościoła na najsłabszym z ludzi, aby tym bardziej zajaśniała prawda o Nim?

______________________

[1] On this rock (ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ). The word is feminine, and means a rock, as distinguished from a stone or a fragment of rock (πέτρος, above). Used of a ledge of rocks or a rocky peak. In Homer (“Odyssey," ix., 243), the rock (πέτρην) which Polyphemus places at the door of his cavern, is a mass which two-and-twenty wagons could not remove; and the rock which he hurled at the retreating ships of Ulysses, created by its fall a wave in the sea which drove the ships back toward the land (“Odyssey," ix., 484). The word refers neither to Christ as a rock, distinguished from Simon, a stone, nor to Peter’s confession, but to Peter himself, in a sense defined by his previous confession, and as enlightened by the “Father in Heaven."

The reference of πέτρα to Christ is forced and unnatural. The obvious reference of the word is to Peter. The emphatic this naturally refers to the nearest antecedent; and besides, the metaphor is thus weakened, since Christ appears here, not as the foundation, but as the architect: “On this rock will I build." Again, Christ is the great foundation, the “chief corner-stone," but the New Testament writers recognize no impropriety in applying to the members of Christ’s church certain terms which are applied to him. For instance, Peter himself (1 Pet. 2:4), calls Christ a living stone, and, in ver. 5, addresses the church as living stones. In Apoc. 21:14, the names of the twelve apostles appear in the twelve foundation-stones of the heavenly city; and in Eph. 2:20, it is said, “Ye are built upon the foundation of the apostles and prophets (i.e., laid by the apostles and prophets), Jesus Christ himself being the chief corner-stone."

Equally untenable is the explanation which refers πέτρα, to Simon’s confession. Both the play upon the words and the natural reading of the passage are against it, and besides, it does not conform to the fact, since the church is built, not on confessions, but on confessors — living men.

“The word πέτρα," says Edersheim, “was used in the same sense in Rabbinic language. According to the Rabbins, when God was about to build his world, he could not rear it on the generation of Enos, nor on that of the flood, who brought destruction upon the world; but when he beheld that Abraham would arise in the future, he said: ‘Behold, I have found a rock to build on it, and to found the world,’ whence, also, Abraham is called a rock, as it is said: ‘Look unto the rock whence ye are hewn.’ The parallel between Abraham and Peter might be carried even further. If, from a misunderstanding of the Lord’s promise to Peter, later Christian legend represented the apostle as sitting at the gate of heaven, Jewish legend represents Abraham as sitting at the gate of Gehenna, so as to prevent all who had the seal of circumcision from falling into its abyss" (“Life and Times of Jesus").

The reference to Simon himself is confirmed by the actual relation of Peter to the early church, to the Jewish portion of which he was a foundation-stone. See Acts, 1:15; 2:14, 37; 3:12; 4:8; 5:15, 29; 9:34, 40; 10:25, 26; Gal. 1:18.
(Vincent, M. R. (2002). Word studies in the New Testament (1:91-92). Bellingham, WA: Logos Research Systems, Inc.)

[2] and upon this rock—As “Peter" and “Rock" are one word in the dialect familiarly spoken by our Lord—the Aramaic or Syro-Chaldaic, which was the mother tongue of the country—this exalted play upon the word can be fully seen only in languages which have one word for both. Even in the Greek it is imperfectly represented. In French, as Webster and Wilkinson remark, it is perfect, Pierre—pierre. (Jamieson, R., Fausset, A. R., Fausset, A. R., Brown, D., & Brown, D. (1997). A commentary, critical and explanatory, on the Old and New Testaments. On spine: Critical and explanatory commentary. (Mt 16:18). Oak Harbor, WA: Logos Research Systems, Inc.)

[3] Since Peter, the rock of the Church, is thus given by Christ Himself, the master of the house (Is. 22:22; Rev. 3:7), the keys of the kingdom of heaven, he is the human mediator of the resurrection, and he has the task of admitting the people of God into the kingdom of the resurrection. Jesus Himself has given him power to open entry to the coming kingdom of God, or to close it, like the Pharisees, who with their mission close the door to the kingdom of heaven, Mt. 23:13. Hence what Peter does on earth will be valid in heaven, → III, 751, 11 ff. This power is expressed in the words “to bind" and “to loose," → II, 60, 16 ff. The best interpretation is that Peter has the power to forgive sins, though the idea of the laying down of precepts cannot be ruled out completely. To the functions which were allotted to the disciples during the lifetime of Jesus, and which were the same as those discharged by Jesus Himself (Mt. 11:4 ff.; 10:7 f.), there is thus added the supreme office of the remission of sins which had hitherto been reserved for Christ alone but which He now transmits to Peter with a view to the constitution of the earthly people of God. Peter, of course, shares the power of binding and loosing with the other disciples (Mt. 18:18); this corresponds precisely to the situation in the apostolic band.

c. The Meaning of the Saying. But what does Jesus mean when He says: “On this rock I will build my church"? The idea of the Reformers that He is referring to the faith of Peter is quite inconceivable in view of the probably different setting of the story, → 105, 38 ff. For there is no reference here to the faith of Peter. Rather, the parallelism of “thou art Rock" and “on this rock I will build" shows that the second rock can only be the same as the first. It is thus evident that Jesus is referring to Peter, to whom He has given the name Rock. He appoints Peter, the impulsive, enthusiastic, but not persevering man in the circle, to be the foundation of His ecclesia. To this extent Roman Catholic exegesis is right and all Protestant attempts to evade this interpretation are to be rejected.
(Theological dictionary of the New Testament. 1964-c1976. Vols. 5-9 edited by Gerhard Friedrich. Vol. 10 compiled by Ronald Pitkin. (G. Kittel, G. W. Bromiley & G. Friedrich, Ed.) (electronic ed.) (6:107-108). Grand Rapids, MI: Eerdmans.)

Awatar użytkownika
hiob
Administrator
Posty: 11191
Rejestracja: 24-10-07, 22:28
Lokalizacja: Północna Karolina, USA
Kontakt:

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: hiob » 29-07-11, 06:22

Dzięki, ojcze Placydzie. Kawał dobrej roboty. Dziękuję za podzielenie się z nami tym tekstem. Doskonale przemyślane i udokumentowane argumenty. Prawda zawsze się wybroni, ale trzeba, by nam ktoś tę prawdę pokazał, bo sami czasem jej nie dostrzegamy. :mrgreen:
Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. (1 J 3,1a)

katolik_hejka
Przyjaciel forum
Posty: 21
Rejestracja: 04-06-12, 00:21
Lokalizacja: Trójmiasto

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: katolik_hejka » 04-06-12, 18:07

Ostatnio udzielałem się na forum protestanckim nt. Piotra-Skały. Zachęcam więc też do zajrzenia pod adres (tam tez figuruję pod nickiem katolik_hejka:
http://forum.protestanci.info/viewtopic ... sc&start=0
Umieściłem tam kilka tekstów, które myslę, że mogą się przydać podczas dyskusji nt. Piotra-Skały
1) Niektórzy poddają w wątpliwość fakt, że słowem aramejskim na Skałę jest słowo KEFA. Z tym stanowiskiem doskonale polemizuje protestancki arameista Thomas Finley w artykule pod linkiem (język angielski) – warto przeczytać zwłaszcza strony 146-147:
http://www.freewebs.com/o...aic%20Kepha.pdf pt "“‘Upon this Rock’: Matthew 16.18 and the Aramaic Evidence." Aramaic Studies 4.2 (2006)
2) Niektórzy nie potrafią zrozumieć faktu, że aramejskie imiona i słowa przy transliteracji na grecki przyjmują końcówkę "S" – warto zajrzeć do artykułu na Wikipedii (język ang.) http://en.wikipedia.org/wiki/Aramaic_of_Jesus
W nawiązaniu do tego artykułu napisałem na forum:
Jest tam wiele przykładów o przyjmowaniu w grece NT końcówki "S" przy słowach i imionach zapożyczonych z aramejskiego, np.
Grec. Barabbas = Aram. Bar Abba (Note, the name Barabbas is a Hellenization of the Aramaic Bar Abba (בר אבא), literally, "Son of the Father".
)
Gr. Μαμωνας = Aram. Mammona
Gr. Korbanas = aram. Korbana
Gr. Barionas = Aram. Bar-Jona
Gr. Barnabas = Aram. Bar-nava
Gr. Kefas = Aram. Kefa
The apostle's given name appears to be Simon, and he is given the Aramaic nickname, kêfâ, meaning 'rock' or 'stone'. The final sigma (s) is added in Greek to make the name masculine rather than feminine.
Gr. Bar-Jesus = Aram. Bar-jesu

Mamy więc nastepujące argumenty przemawiające za tym, że grecka forma Kefas jest adaptacją aramejskiej formy KEFA:
a) Przynajmniej kilkanaście powyższych przykładów
b) O ile pamiętam, męskie imiona aramejskie nigdy nie mają końcówki "s" (jeśli mają – podaj przykład)
c) Najstarsze syryjskie przekłady, spokrewnione z aramejskim mają w tym wersecie powtórzone KIFA – KIFA (czy KIPA-KIPA) nie znam się na transliteracji syryjskiej
A jakie w takim razie argumenty masz, aby przekonać mnie, że forma aramejska imienia Piotra była KEFAS?
3) Umieściłem taką małą analizę dlaczego w tekście oryginalnym w MT 16,18 nie uzył Mateusz pary słów PETROS-PETROS ani PETRA-PETRA:
Jakiś czas temu pisałem, że Mateusz nie mógł użyć w greckim ani pary PETROS – PETROS ani PETRA – PETRA. Chciałbym teraz rozszerzyć ten wątek i wyjaśnić dlaczego.
W języku aramejskim (oryginale) Jezus użył dwa razy tego samego słowa KEFA (imię męskie) oraz KEFA (Skała)
Kiedy więc Jezus mówi :
"Ty jesteś KEFA i na tej KEFA zbuduję Kościół mój, to zauważmy, że w drugiej części zdania (na tej KEFA) równocześnie mówi o IMIENIU męskim i równocześnie o materiale SKALE.
Taka gra słów nie jest do oddania dokładnie ani w grece, ani w języku polskim. Zacznijmy od polskiego.

*****JĘZYK POLSKI***
Załóżmy że imię PIOTR nie weszło jeszcze do polskiej tradycji i możemy sobie pozwolić na dowolność.
W oryginale aramejskim występuje słowo KEFA czyli polskie SKAŁA. Imię męskie SKAŁA nie jest odpowiednie dla języka polskiego więc tworzymy NEOLOGIZM, powiedzmy SKAŁEK. Spróbujmy teraz zbudować grę słów.
TY jesteś SKAŁEK…. i co teraz?
Mamy do wyboru dwie opcje:
1) i na TYM SKAŁKU (pomijamy więc materiał SKAŁĘ ograniczamy się tylko do IMIENIA)
2) i na TEJ SKALE (zachowujemy materiał, ale nie nawiązujemy do IMIENIA)
Nie możemy więc tak, jak w aramejskim nawiązać równocześnie do IMIENIA i do MATERIAŁU – nie pozwala nam na to ograniczenie języka polskiego

*****JĘZYK GRECKI******
Po aramejsku SKAŁA to KEFA – po grecku SKAŁA to PETRA (nie ma w całym NT informacji, że PETROS to także SKAŁA, ani nie ma informacji, że PETROS to kamień)
Czym jest więc imię PETROS - NEOLOGIZMEM od Słowa PETRA (czyli coś a la nasz SKAŁEK)
Jezus zaczyna mówić:
Ty jesteś PETROS… i co teraz?
1) I na TYM PETROS zbuduję Kościół mój (pominięty jest materiał – SKAŁA czyli PETRA)
2) I na TEJ PETRA zbuduję KOściól mój (pominięte jest IMIĘ PETROS)
No coś Mateusz musiał wybrać w drugiej części zdania. Wybrał DRUGĄ OPCJĘ, bo istota bycia SKAŁĄ była tu ważniejsza.

Mateusz nie mógł tez zacząć:
Ty jesteś PETRA i na TEJ PETRA (imię PETRA nie pasuje jako imię męskie, podobnie jak w języku polskim nieodpowiednie jest imię męskie SKAŁA)

Mateusz, zresztą mógł nie mieć ŻADNEGO WYBORU. Możemy założyć taką sytuację, prawie jako pewną, że między ok. 30 rokiem (kiedy miał miejsce ten dialog) a czasem napisania Ewangelii Mateusza przetransliterowane i zhellenizowane imię KEFAS (mające znaczenie SKAŁA) musiało być tłumaczone i wyjaśniane odbiorcom GRECKIM, więc na długo przed napisaniem Ewangelii zaistniała forma PETROS. Mateusz przystępując do pisania Ewangelii po grecku a opisując sceny, które wydarzyły się po aramejsku miał więc już gotowe imię greckie PETROS i wiedział, że po grecku SKAŁA to PETRA i przetłumaczył Mt 16,18 tak, jak to znamy z oryginału greckiego. NIE BYŁO WIĘC ŻADNYCH SZANS NA IDEALNE ODDANIE ARAMEJSKIEJ GRY SŁOWNEJ.
4) Podałem tłumaczenie z Internetu wiekszej ilości wypowiedzi protestanckich biblistów, którzy potwierdzają, dlaczego popierają ideę Piotra-Skały:
http://pl.wikipedia.org/w...ational_Version
New International Version – (w skrócie: NIV) to protestancki przekład Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu na język angielski, publikowany przez wydawnictwo Zondervan. Jest to najpopularniejsze w krajach anglojęzycznych współczesne tłumaczenie Biblii.
Przyjrzyjmy się wersetowi z Ewangelii Jana 1:42 z tej Biblii:
“And he brought him to Jesus. Jesus looked at him and said, “You are Simon son of John. You will be called Cephas" (which, when translated, is Peter[a])." (John 1:42, NIV)

Footnotes:
1. John 1:42 Both Cephas (Aramaic) and Peter (Greek) mean rock.
Tłumaczenie:
Ewangelia Jana 1,42 (NIV)
I przyprowadził go do Jezusa. Jezus spojrzał na niego i rzekł: "Ty jesteś Szymon, syn Jana. Będziesz nazywał się Kefas" (co się tłumaczy Piotr1)
Przypisy:
1 – J 1:42 Zarówno Kefas (aramejski), jak i Piotr (grecki) oznaczają skałę.
(podkreślenia C.P.)



Oscar Cullman
teolog luterański
Profesor Nowego Testamentu
Basel Reformed Seminary
Jeśli [Piotr] jest petra, to tak jakby Chrystus wziął go za rękę i dał mu miejsce w wyjątkowym apostolacie, który jest historycznym fundamentem Kościoła. Tak, jak Abraham jest dla rabinów skałą, na której Bóg buduje świat, tak Piotr jest skałą, na której Chrystus buduje wspólnotę Nowego przymierza.
Theological Dictionary of the New Testament, Gerhard Kittel and Gerhard Friedrich, ed., abridged in one volume, William B. Eerdmans Publishing Co., 1985, ss. 834-835)
**********************************************************************************

William Hendriksen
Członek Zjednoczonego Kościoła Chrześcijańskiego
Profesor literatury nowotestmentalnej w Calvin Seminary
Oznacza to: "Ty jesteś Piotr, czyli Skała i na tej skale , to jest , na tobie, Piotrze zbuduję mój kościół". Nasz Pan, mówiąc po aramejsku, przypuszczalnie powiedział: "I mówię tobie, ty jesteś Kefa i na tej kefa zbuduję mój kościół". Jezus zatem obiecuje Piotrowi, że zbuduje swój Kościół na nim! Popieram ten pogląd.
New Testament Commentary: Exposition of the Gospel According to Matthew
(Grand Rapids, MI: Baker, 1973), s. 647
**********************************************************************************
Gerhard Maier
jeden z czołowych teologów luterańskich

Obecnie istnieje szeroko pojęty konsensus – zgodny ze słowami tekstu – przypisujący obietnicę Piotrowi jako osobie. W tej kwestii zarówno liberalni (H.J.Holtzmann, E.Schweiger), konserwatywni (Culmann, Flew) teologowie, jak i przedstawiciele rzymskokatolickiej egzegezy są zgodni.
“The Church in the Gospel of Matthew: Hermeneutical Analysis of the Current Debate"
Biblical Interpretation and Church Text and Context
(Flemington Markets, NSW: Paternoster Press, 1984), s. 58.
**********************************************************************************
Donald A. Carson III
Baptysta – profesor Nowego Testamentu w Trinity Evangelical Seminary
(dwa cytaty z różnych dzieł)
Chociaż prawdą jest, że "petros" i "petra" mogą oznaczać odpowiednio “kamień" I “skałę" we wcześniejszej grece, to rozróżnienie takie nawiązuje głównie do tekstów poetyckich. Co więcej, nawiązanie do aramejskiego w tym wypadku jest niepodważalne; i prawdopodobnie słowo kefa było użyte w obu częściach zdania ("ty jesteś kefa" i "na tej kefa"), ponieważ to słowo było użyte zarówno w znaczeniu imienia, jak i "skały". Peszita (spisana po syryjsku, języku pokrewnym do aramejskiego) nie robi żadnej różnicy pomiędzy oboma słowami w obu częściach zdania. W greckim tekście istnieje róznica pomiędzy petros i petra z tego tylko powodu, aby zachować grę słów; także, w języku greckim słowo petra będące rodzaju żeńskiego, nie za bardzo nadawało się do zastosowania jako imię męskie.
The Expositor’s Bible Commentary: Volume 8 (Matthew, Mark, Luke)
(Grand Rapids, MI: Zondervan, 1984), s. 368
**********************************************************************************
Słowo Piotr petros oznaczające “skałę" (Gr. 4377) jest rodzaju męskiego; Jezus w dalszej części zdania używa słowa rodzaju żeńskiego petra (Gr. 4376). Bazując na tej niezgodności, wielu próbuje podważać identyfikację Piotra ze skałą, na której Jezus buduje swój Kościół. Jednak, gdyby nie protestanckie reakcje przeciwko skrajnym interpretacjom Kościoła Katolickiego, jest rzeczą wątpliwą, aby znalazło się wielu zaprzeczających, że "skała" to Piotr.
Zondervan NIV Bible Commentary — New Testament, tom 2
(Grand Rapids, MI: Zondervan, 1994), s. 78
**********************************************************************************
John Peter Lange
uczony protestancki z Niemiec
Zbawiciel, bez wątpienia, użył w obu częściach zdania aramejskiego słowa kefa (stąd grecka forma Kefas, odnosząca się do Szymona (J 1,42; por. 1 Kor 1,12; 3,22; 9,5; Ga 2,9), co oznacza, że słowo skała jest użyte zarówno jako rzeczownik własny, jak i pospolity… Prawidłowe tłumaczenie winno brzmieć: "Ty jesteś Skała i na tej skale", itd.
Lange’s Commentary on the Holy Scriptures: The Gospel According to Matthew, tom 8
(Grand Rapids, MI: Zondervan, 1976), s. 293.
**********************************************************************************

John A. Broadus
baptysta
(dwa cytaty z tej samej publikacji)
Wielu uważa, że należy odróżniać te dwa greckie słowa, ty jesteś Petros i na tej petra, twierdząc, że gdyby skała oznaczała Piotra, to albo Petros albo petra byłyby użyte dwukrotnie i że petros oznacza oddzielny kamień lub odłamany kawałek, podczas gdy petra to ogromna skała. Ale takie odróżnienie jest w głównej mierze ograniczone do poezji – w prozie zamiast petros jest stosowane słowo lithos; i nie ma zgodności co do odróżniania tych form.
Ale podstawowym argumentem tutaj jest fakt, że nasz Pan niewątpliwie mówił po aramejsku, w którym nie zachodzi potrzeba takiego odróżniania tj. jak pomiędzy greckimi petra (rodz. żeń.) a petros (rodz. męs.). Peszita (zachodnioaramejski) tłumaczy: "Ty jesteś Kifo i na tej kifo". We wschodnioaramejskim, którym posługiwano się w czasach Chrystusa, musiało być podobnie: "Ty jesteś Kefa i na tej kefa"… Beza zwrócił uwagę na fakt, że podobnie jest w języku francuskim: "Ty jesteś Pierre i na tej pierre"; a Nicholson zauważa, że moglibyśmy powiedzieć: "Ty jesteś Piers (staroangielska nazwa Piotra), i na tej pier."
Commentary on the Gospel of Matthew
(Valley Forge, PA: Judson Press, 1886), ss. 355-356.
**********************************************************************************

J. Knox Chamblin
prezbiterianin – profesor Nowego testamentu
Reformed Theological Seminary
Przez słowa “tej skale" Jezus rozumie nie siebie, nie swoje nauczanie, nie Boga Ojca, nie wyznanie Piotra, ale samego Piotra. Wyrażenie to jest poprzedzone bezpośrednim i wyraźnym odniesieniem do Piotra. Skoro Jezus uważa siebie za Budowniczego, to skała, na której buduje, naturalnie oznacza kogoś (lub coś) innego niż sam Jezus. Zaimek wskazujący "ten, ta, to" oznaczający coś znajdującego się fizycznie blisko Jezusa lub coś znajdującego się dosłownie blisko w Ewangelii Mateusza, bardziej naturalnie odnosi się do Piotra (werset 18) niż do jego wyznania bardziej oddalonego w tekście (werset 16). Związek pomiędzy obydwoma częściami wersetu 18 jest jeszcze mocniejszy poprzez zastosowanie gry słownej: "Ty jesteś Piotr (gr. Petros) i na tej skale (gr. petra) zbuduję mój Kościół". Będąc apostołem, Piotr wyznaje słowa z wersetu 16; jako wyznający, otrzymuje miano "tej skały" od Jezusa.
“Matthew"
Evangelical Commentary on the Bible
(Grand Rapids, MI: Baker, 1989), s. 742.
**********************************************************************************

Craig L. Blomberg
baptysta – profesor Nowego Testamentu
Denver Seminary
Uznanie Jezusa za Chrystusa ukazuje trafność określenia Szymona przydomkiem “Piotr" (Petros = skała). To nie pierwszy raz, kiedy Szymon został nazwany Piotrem (por. J 1,42), ale jest to z pewnością najbardziej popularne wystąpienie tego określenia. Wyznanie Jezusa "Ty jesteś Piotr" wykazuje podobieństwo do wyznania Piotra "Ty jesteś Chrystus"; to tak jakby stwierdzić: "skoro ty mówisz mi kim ja jestem, to ja powiem ci kim ty jesteś". Wyrażenie "tej skale" prawie z całą pewnością odnosi się do Piotra pojawia się zaraz po jego imieniu, tak jak słowa następujące po określeniu "Chrystus" w wersecie 16 zostały odniesione do Jezusa. Gra słowna w języku greckim pomiędzy imieniem Piotra (Petros) i słowem "skała" (petra) ma sens tylko wtedy, gdy Piotr jest skałą i gdy Jezus ma wyjaśnić znaczenie tego porównania.
The New American Commentary: Matthew, tom 22
(Nashville: Broadman, 1992), ss. 251-252.
**********************************************************************************
David Hill
duchowny prezbiteriański i starszy wykładowca
na Wydziale Studiów Biblijnych
Uniwersytet Sheffield, Anglia
“Na tej skale zbuduję mój Kościół": użyta tu gra słowna nawiązuje do tradycji aramejskiej. To na Piotrze samym, wyznającym, że jest On Mesjaszem, Jezus zbuduje Kościół. Uczeń staje się jakby kamieniem węgielnym wspólnoty. Próby interpretacji "skały" jako czegoś innego niż osoba Piotra (np. jego wiara, prawda jemu objawiona) pojawiają się z powodu uprzedzeń protestantów, i wprowadzają w kwestii rozumienia tego fragmentu pewien stopień niejasności, co jest mało prawdopodobne.
“The Gospel of Matthew"
The New Century Bible Commentary
(London: Marshall, Morgan & Scott, 1972), s. 261

**********************************************************************************


Suzanne de Dietrich
teolog prezbiteriański (kobieta)

Gra słowna w wersecie 18 wskazuje na aramejskie pochodzenie tego fragmentu. Nowe imię zawiera obietnicę. "Szymon", zmienny, porywczy uczeń, z pomocą łaski Bożej, stanie się "skałą", na której Bóg zbuduje nową wspólnotę.
The Layman’s Bible Commentary: Matthew, tom 16
(Atlanta: John Knox Press, 1961), s. 93
**********************************************************************************

Donald A. Hagner
Fuller Theological Seminary
Naturalna interpretacja tego fragmentu, pomimo koniecznego przejścia od Petros do petra, czego wymaga gra słowna w języku greckim (ale nie w aramejskim, gdzie to samo słowo "kefa" występuje w obu przypadkach) jest taka, że to Piotr jest skałą, na której Kościół ma być zbudowany… Częste próby, czynione głównie w przeszłości, aby zaprzeczyć takiej interpretacji na korzyść poglądu, że tą skałą jest wyznanie Piotra… wydają się być głównie umotywowane uprzedzeniem protestantów w stosunku do tego fragmentu, który jest używany przez rzymskich katolików dla uzasadnienia papiestwa.
Matthew 14-28
Word Biblical Commentary, tom 33b
(Dallas: Word Books, 1995), s. 470
Wszystko mogę w Tym, który mnie umacnia Flp 4,13

Awatar użytkownika
hiob
Administrator
Posty: 11191
Rejestracja: 24-10-07, 22:28
Lokalizacja: Północna Karolina, USA
Kontakt:

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: hiob » 05-06-12, 02:15

katolik_hejka, dziękuję za te uwagi i za podanie protestanckich źródeł. Nie wiem, czy znasz książkę "Upon this Rock", której autorem jest Steve Ray, konwertyta, były baptysta. Podaje on bardzo wiele przykładów, gdzie protestanccy teologowie wykazują to, o czym Ty tu napisałeś.

Jest trudniej wykazać, że mamy do czynienia z sukcesją apostolską, że następcy Piotra mają taki sam charyzmat, jak On. Natomiast jeśli chodzi o słowa Jezusa z Cezarei Filipowej, to mają one sens tylko wtedy, gdy Piotr jest nazwany Skałą. Inaczej trzeba by chyba uznać słowa naszego Pana za bezsensowny bełkot.
Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. (1 J 3,1a)

katolik_hejka
Przyjaciel forum
Posty: 21
Rejestracja: 04-06-12, 00:21
Lokalizacja: Trójmiasto

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: katolik_hejka » 05-06-12, 17:43

Hiob, dzięki za miłe słowa. O tej książce słyszałem, przeglądając różne fora. Ale nie wiem czy jest dostępna po polsku albo chociaż po angielsku online - pewno nie. Powyższe cytaty znalazłem gdzieś w necie na jakiejś stronie i przetłumaczyłem na polski - rozmawiając z protestantami Polakami najlepiej jest używać właśnie takich cytatów - są bardzo przekonywujące :-).
Bardzo podoba mi się forum katolik.us - cieszę się, że Was odkryłem a temat "TY jesteś Skała" zawiera wiele ciekawych materiałów, które także przydadzą mi się do dalszych dyskusji.
Wszystko mogę w Tym, który mnie umacnia Flp 4,13

Twin
Przyjaciel forum
Posty: 1413
Rejestracja: 30-10-10, 06:48
Lokalizacja: Kraków

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: Twin » 05-06-12, 19:03

katolik_hejka, chylę czoła. Przeczytałem wątek na tym forum protestanckim. Fakt, bardzo "merytoryczne" odpowiedzi na Twoje posty ;-). Ciekaw jestem czy ktoś podejmie się rzeczowej dyskusji, bardzo dobrze to ująłeś nie ma się do czego przyczepić :-).
Chrześcijanie to światło świata - pod warunkiem, że są podłączeni do sieci.

katolik_hejka
Przyjaciel forum
Posty: 21
Rejestracja: 04-06-12, 00:21
Lokalizacja: Trójmiasto

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: katolik_hejka » 05-06-12, 19:53

Twin, dzięki także za miłe słowa. To prawda, że ci, którzy nie mają nic do powiedzenia umieszczają teksty - pustosłowia lub argumenty ad personam - cóż im pozostało? :-)
Wszystko mogę w Tym, który mnie umacnia Flp 4,13

Marek MRB
Administrator
Posty: 1320
Rejestracja: 22-03-11, 00:44
Lokalizacja: Gdynia
Kontakt:

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: Marek MRB » 31-10-12, 14:27

Witam serdecznie.
Ostatnio natknąlem się na pewną sprzeczność.
Otóż zawsze i wszędzie ucono mnie - i czynili to także "nieprzyjaźni" papiestwu protestanci -że Kefa to skała (bez dwuznaczności jaką ma w tej sprawie greckie słowo petros).
Niemniej zaglądając do Peshitty (aramejskiego przekładu NT) zauważyłem że kefa jest używana w znaczeniu kamień. Tak jest np. w wersetach:
Mt 3,9 a nie myślcie, że możecie sobie mówić: Abrahama mamy za ojca, bo powiadam wam, że z tych kamieni może Bóg wzbudzić dzieci Abrahamowi.

Mt 4,3 Wtedy przystąpił kusiciel i rzekł do Niego: Jeśli jesteś Synem Bożym, powiedz, żeby te kamienie stały się chlebem .

Mt 4,6 i rzekł Mu: Jeśli jesteś Synem Bożym, rzuć się w dół, jest przecież napisane: Aniołom swoim rozkaże o tobie, a na rękach nosić cię będą byś przypadkiem nie uraził swej nogi o kamień.

Mt 7,9 Gdy którego z was syn prosi o chleb, czy jest taki, który poda mu kamień?

Z drugiej strony w Mt 16,18
Otóż i Ja tobie powiadam: Ty jesteś Piotr , i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą.
jest bardzo "propapiesko" bo dwa razy użyto słowa "kefa"
Otóż i Ja tobie powiadam: Ty jesteś Kefa , i na tej Kefa zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą.


Jak to wyjasnić ?
Wiem ze aramejski jest dość prymitywny składniowo, wiem też że Peshitta nie jest oryginałem aramejskim tylko wtórnym tłumaczeniem z greki - ale jednak!
A może rozumieć to tłumaczenie w sensie "materiałowym" (tj. jako "kawałek skały") ?
Co sądzicie ?
pozdrawiam serdecznie
Marek
www.analizy.biz

RECEPTĄ NA AKTYWNĄ ROLĘ KOŚCIOŁA, JAKĄ MA ON DO SPEŁNIENIA, NIE JEST JEGO REFORMA, DO CZEGO WZYWAŁY KOŚCIOŁY PROTESTANCKIE, ALE POSŁUSZEŃSTWO, DO CZEGO WZYWAŁ KOŚCIÓŁ WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKI

Awatar użytkownika
o. Placyd Koń
Administrator
Posty: 374
Rejestracja: 11-04-08, 00:53
Lokalizacja: Neukirchen b. Hl. Blut, Niemcy
Kontakt:

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: o. Placyd Koń » 31-10-12, 15:31

Marek MRB pisze:Jak to wyjasnić ?
Peshitta zawiera także inne słowa Pana Jezusa, gdzie stosuje On to samo słowo - "KEFA" - do siebie:

42 Jezus im rzekł: «Czy nigdy nie czytaliście w Piśmie: Właśnie ten kamień, który odrzucili budujący, stał się głowicą węgła. Pan to sprawił, i jest cudem w naszych oczach.
43 Dlatego powiadam wam: Królestwo Boże będzie wam zabrane, a dane narodowi, który wyda jego owoce.
44 Kto upadnie na ten kamień, rozbije się, a na kogo on spadnie, zmiażdży go».
(Mt 21:42-44 BTP).

Awatar użytkownika
hiob
Administrator
Posty: 11191
Rejestracja: 24-10-07, 22:28
Lokalizacja: Północna Karolina, USA
Kontakt:

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: hiob » 31-10-12, 21:50

Marek MRB pisze:Witam serdecznie.
Ostatnio natknąlem się na pewną sprzeczność.
Otóż zawsze i wszędzie ucono mnie - i czynili to także "nieprzyjaźni" papiestwu protestanci -że Kefa to skała (bez dwuznaczności jaką ma w tej sprawie greckie słowo petros).
Niemniej zaglądając do Peshitty (aramejskiego przekładu NT) zauważyłem że kefa jest używana w znaczeniu kamień.
Ale gdzie tu widzisz sprzeczność?

Problem (zresztą całkowicie wydumany) ze słowami petros - petra miał wynikać z tego, że podobno słowo petra oznaczało skałę, a słowo petros mały kamień. Nie ma tego problemu w aramejskim, bo kefa oznacza i mały kamień i wielką skałę, a podane przez Ciebie i przez ojca Placyda przykłady jedynie to potwierdzają.
Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. (1 J 3,1a)

katolik_hejka
Przyjaciel forum
Posty: 21
Rejestracja: 04-06-12, 00:21
Lokalizacja: Trójmiasto

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: katolik_hejka » 31-10-12, 23:08

Jeszcze lepszym świadkiem tekstu od Peszity są Targumy Aramejskie z I wieku po Chrystusie. Dokładną analizę przeprowadził arameista Thomas Finley w artykule ‘Upon this Rock’: Matthew 16.18 and the Aramaic Evidence (art. dostępny np. na stronie http://www.freewebs.com/orthodoxcatholi ... 0Kepha.pdf - język angielski)

Podaje przykłady, gdzie zostało użyte aramejskie słowo KEFA na oznaczenie skały. Na przykład
Ez 26:4 bt "(4) Zburzą mury Tyru i wywrócą jego wieże. Wymiotę z niego jego proch i uczynię z niego nagą skałę."

Tekst ten nawiązuje do faktu, że miasto Tyr zostało zbudowane na podłożu skalnym. Bardzo dobry artykuł wyjaśniający użycie słów hebrajskich, aramejskich, syryjskich i greckich nawiązujących do wersetu Mt 16:18
Wszystko mogę w Tym, który mnie umacnia Flp 4,13

Marek MRB
Administrator
Posty: 1320
Rejestracja: 22-03-11, 00:44
Lokalizacja: Gdynia
Kontakt:

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: Marek MRB » 01-11-12, 22:55

hiob pisze:Ale gdzie tu widzisz sprzeczność?
Pomiędzy tym co czytałem dotąd a moją konstatacją :)
hiob pisze:Problem (zresztą całkowicie wydumany) ze słowami petros - petra miał wynikać z tego, że podobno słowo petra oznaczało skałę, a słowo petros mały kamień. Nie ma tego problemu w aramejskim, bo kefa oznacza i mały kamień i wielką skałę, a podane przez Ciebie i przez ojca Placyda przykłady jedynie to potwierdzają.
No własnie dotąd zawsze słyszałem że to "kefa" oznacza jednoznacznei "skałę". A tu nagle w Peshittcie moze oznaczać jedno i drugie.

Z drugiej strony ciągle słysze że "petros" to albo skała albo kamień (co bardziej wojowiniczy protestanci twierdzą nawet ze petros oznacza... wyłącznie kamień) tymczasem z moich poszukiwań wynika z kolei że petros niemal zawsze (z DWOMA wyjątkami) oznacza jednoznacznie skałę!

Weźmy Izajasza;Znajdujemy w niej słowo petras w różnych formach:
"Wejdź między skały , ukryj się w prochu ze strachu przed Panem, przed blaskiem Jego majestatu, kiedy powstanie, by przerazić ziemię."
/2,10/ (forma podstawowa)

"Wtedy wejdą do jaskiń skalnych i do jam podziemnych ze strachu przed Panem, przed blaskiem Jego majestatu, kiedy powstanie, by przerazić ziemię."/Iz 2,19/ (jako przymiotnik)

"gdy wejdzie między rozpadliny skalne i w szczeliny opoki ze strachu przed Panem, i przed blaskiem Jego majestatu, kiedy powstanie, by przerazić ziemię."/Iz 2,21/

"I przylecą, i wszystkie razem obsiądą parowy potoków i rozpadliny skalne, każdy krzak kolczasty i wszystkie pastwiska."
/Iz 7,19/ (przymiotnik)
"Wy, którzy płoniecie żądzą pod terebintami i pod każdym zielonym drzewem, mordujecie dzieci na ofiarę w jarach, w rozpadlinach skalnych."/Iz 57,5/ (przymiotnik)
"ten będzie mieszkał na wysokościach, twierdze na skałach będą jego schronieniem; dostarczą mu chleba, wody mu nie zbraknie."/Iz 33,16/

Szczególnie ciekawy jest werset Iz 8,14, gdzie występuje zarówno "kamień" jak i "skała": "On będzie kamieniem obrazy i skałą potknięcia się dla obu domów Izraela; pułapką i sidłem dla mieszkańców Jeruzalem."
Otóż "kamień" oddano słowem litos zaś "skałę" słowem petras.

Inny ciekawy werset to Iz 48,21 gdzie petra (jednoznacznie "skała") jest zapisana jako synonim słowa petras :
"Nie czuli pragnienia, gdy On ich wiódł przez pustynię; zdrojom ze skały kazał dla nich trysnąć: rozłupał skałę, wypłynęła woda."

Jak widać, podstawowym znaczeniem słowa petras jest "skała".

Uczciwie trzeba jednak powiedzieć że w 2 Księdze Machabejskiej (i chyba tylko w niej)zostało ono 2 razy użyte w znaczeniu "kamień":
"Widząc gwałtowne postępowanie Lizymacha, jedni pochwycili za kamienie, drudzy za kije, niektórzy zaś nabrali leżącego tam piasku i jeden przez drugiego rzucali na ludzi Lizymacha."/2 Mch 4,41/
"a otworzyli tajemne drzwi w suficie i zabili wodza, zrzucając na niego kamienie. Potem pocięli ich na kawałki, a głowy odcięli i wyrzucili tym, którzy byli na zewnątrz."/2 Mch 1,16/
Nie potrafię powiedzieć jaki jest powód tej anomalii; dlaczego właśnie w Drugiej Księdze Machabejskiej w tych dwu przypadkach petros przyjmuje takie znaczenie. Wyjaśnienia są dwa; albo petras może niekiedy oznaczać "kamień" albo też kamienie które pochwycono, były odłamkami skały (byłoby np."zrzucając na nich skały").
katolik_hejka pisze:Podaje przykłady, gdzie zostało użyte aramejskie słowo KEFA na oznaczenie skały.
Co do tego nie mam wątpliwości. Zdziwiło mnie jedynie, że KEFA może oznaczać też kamienie.
Dzięki za link.
o. Placyd Koń pisze:Peshitta zawiera także inne słowa Pana Jezusa, gdzie stosuje On to samo słowo - "KEFA" - do siebie:

42 Jezus im rzekł: «Czy nigdy nie czytaliście w Piśmie: Właśnie ten kamień, który odrzucili budujący, stał się głowicą węgła. Pan to sprawił, i jest cudem w naszych oczach.
43 Dlatego powiadam wam: Królestwo Boże będzie wam zabrane, a dane narodowi, który wyda jego owoce.
44 Kto upadnie na ten kamień, rozbije się, a na kogo on spadnie, zmiażdży go». (Mt 21:42-44 BTP).
Zgadza się.
Jednak wydaje mi się że nie ma powodu by uważać że jak jakieś słowo stosuje się do Jezusa to nie może być zastosowane do kogo innego.
Dwa przykłady:

TWIERDZA
W tych samych wersetach Psalmów, w których Bóg nazywany jest "skałą" nazwano Go także "twierdzą":
"Panie, ostojo moja i twierdzo, mój wybawicielu, Boże mój, skało moja, na którą się chronię, tarczo moja, mocy zbawienia mego i moja obrono!"/Ps 18,3/
"On jedynie skałą i zbawieniem moim, twierdzą moją, więc się nie zachwieję."/Ps. 62,3/
Nie przeszkadza to jednak Bogu określić tym mianem Jeremiasza w chwili jego powołania do służby:
"A oto Ja czynię cię dzisiaj twierdzą warowną, kolumną żelazną i murem spiżowym przeciw całej ziemi, przeciw królom judzkim i ich przywódcom, ich kapłanom i ludowi tej ziemi."/Jr 1,18/

FUNDAMENT
Jezus Chrystus nazwany został "fundamentem":
"Fundamentu bowiem nikt nie może położyć innego, jak ten, który jest położony, a którym jest Jezus Chrystus."/ 1 Kor 3,11/ (patrz też Iz 28,16)
Wydawałoby się więc, że określenie "fundament" (w każdym razie w sensie czegoś na czym opiera się nasze zbawienie) jest zarezerwowane dla Jezusa (taką zresztą opinie niejednokrotnie można usłyszeć od Braci Protestantów).
A jednak czytając dalej, znajdujemy w Piśmie takie oto wersety:
"A wiec nie jesteście już obcymi i przychodniami, ale jesteście współobywatelami świętych i domownikami Boga - zbudowani na fundamencie apostołów i proroków, gdzie kamieniem węgielnym jest sam Chrystus Jezus." /Ef 2,19-20/
Podobnie w Apokalipsie czytamy o Kościele Niebieskim, Nowym Jeruzalem, potocznie zwanym Niebem:
"A mur Miasta ma dwanaście warstw fundamentu, a na nich dwanaście imion dwunastu Apostołów Baranka." (Ap. 21,14)
Jak widać, Pismo nie wzdraga się określić tych, którzy pozostają w jedności z Jezusem podobnymi określeniami jak Jego samego.
pozdrawiam serdecznie
Marek
www.analizy.biz

RECEPTĄ NA AKTYWNĄ ROLĘ KOŚCIOŁA, JAKĄ MA ON DO SPEŁNIENIA, NIE JEST JEGO REFORMA, DO CZEGO WZYWAŁY KOŚCIOŁY PROTESTANCKIE, ALE POSŁUSZEŃSTWO, DO CZEGO WZYWAŁ KOŚCIÓŁ WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKI

Awatar użytkownika
o. Placyd Koń
Administrator
Posty: 374
Rejestracja: 11-04-08, 00:53
Lokalizacja: Neukirchen b. Hl. Blut, Niemcy
Kontakt:

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: o. Placyd Koń » 01-11-12, 23:29

Marek MRB pisze:Jednak wydaje mi się że nie ma powodu by uważać że jak jakieś słowo stosuje się do Jezusa to nie może być zastosowane do kogo innego.
Właśnie to chciałem powiedzieć :-)
Pozdrawiam.

Awatar użytkownika
o. Placyd Koń
Administrator
Posty: 374
Rejestracja: 11-04-08, 00:53
Lokalizacja: Neukirchen b. Hl. Blut, Niemcy
Kontakt:

Re: Ty jesteś Skała.

Post autor: o. Placyd Koń » 11-05-16, 17:29

Dzisiaj umieściłem taki tekst na blogu:

Już prawie rok minął od czasu, kiedy to nieznany mi młody człowiek nawiązał ze mną kontakt przez internet i zwrócił się do mnie z prośbę o pomoc w odparciu zarzutu, z jakim się spotkał. Napisał:

"Mianowicie filolog antyczny, tłumacz tekstów, mówi, iż jest to imię przymiotnikowe: ‘skalisty, skalny’ podobnie jak ‘Paulos’- ‘mały’. Mówi więc, że ‘Petros to nie skała’ a jeśli już koniecznie w rzeczowniki to: ‘Skalosz, Skalniak’."

W odpowiedzi przesłałem mu linki do wpisów na moim blogu oraz do strony apologetycznej Marka Piotrowskiego (zamieszczam je poniżej). Po zapoznaniu się z tymi tekstami odpowiedział, że nie ma już żadnych wątpliwości.

Minął prawie rok… i w ostatnich dniach mój fejsbukowy przyjaciel odezwał się znowu:

"Petros to jednak jest kamień a nie skała". I jako uzasadnienie podał dwa cytaty biblijne:

"Otworzyli tajemne drzwi w suficie i zabili wodza, zrzucając na niego kamienie (πέτρους, czyt. petrus). Potem pocięli ich na kawałki, a głowy odcięli i wyrzucili tym, którzy byli na zewnątrz". (2 Mch 1:16 BT).

"Widząc gwałtowne postępowanie Lizymacha, jedni pochwycili za kamienie (πέτρους), drudzy za kije, niektórzy zaś nabrali leżącego tam piasku i jeden przez drugiego rzucali na ludzi Lizymacha. (2 Mch 4:41 BT).

Zaczynamy zatem od początku ;-) Ale najpierw odpowiem na te konkretne, wspomniane powyżej, zarzuty. Według owego nieznanego z nazwiska filologa greckie słowo "petros" jest przymiotnikiem i znaczy: ‘skalisty, skalny’. W żadnym leksykonie biblijnym nie znalazłem takiego znaczenia. Wszystkie one wskazują na to, że "petros" jest rzeczownikiem rodzaju męskiego oznaczającym "kamień" lub "skałę". A greckim przymiotnikiem mającym znaczenie: "kamienisty, skalisty, czy skalisty" jest słowo πέτρινος, -η, -ον (czyt. petrinos, ) od słowa "petra", o czym można się przekonać klikając na ten link: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/mor ... ek#lexicon .

A teraz przejdźmy do tekstów z Drugiej Księgi Machabejskiej. Tak, trudno dopatrzeć się w tych wymienionych wersetach znaczenia "skała", i jest oczywistym, że "kamień" to jedyne słowo, które można użyć w tłumaczeniu w tym kontekście. Czy zatem "petros" może oznaczać "skałę"?

W tym miejscu zacytuję protestancki Teologiczny Słownik Biblijny Nowego Testamentu:

"Nie ma ściśle określonej różnicy w znaczeniu pomiędzy tymi dwoma greckimi słowami, chociaż w codziennym użyciu ‘petros’ oznacza raczej wyizolowaną skałę (isolated rock), a ‘petra’ masyw skalny (cliff)"
.

Te słowa protestanckiego autora nie były zbyt przekonywujące dla mojego przyjaciela. Dlatego byłem zmuszony poszukać mocniejszego argumentu. I znalazłem go w pismach żydowskiego pisarza Józefa, który żył i tworzył w jęz. greckim w tym samym czasie, kiedy powstawał Nowy Testament. Z jego dzieła "Starożytności żydowskie" przytoczę dwa fragmenty (pierwszy ze słowem "petros", drugi z "petra"). W pierwszym z tych fragmentów autor przywołuje biblijną scenę śmierci Abimeleka, który zginął zabity "kamieniem od żaren" (Biblia Tysiąclecia) zrzuconym mu na głowę przez staruszkę (Sdz 9, 53). Poniżej oryginał z pisma Flawiusza ze słowem "petros", a następnie angielskie i polskie tłumaczenie:

142 τοῦ δὲ βασιλέως ἀκούσαντος
10† παρὰ τῶν ἀγγέλων ταῦτα καὶ δυσφοροῦντος φάσκοντος
11† ἁμαρτεῖν αὐτοὺς τῷ τείχει προσβαλόντας, δέον ὑπονόμοις καὶ μηχανήμασιν
12† ἑλεῖν πειρᾶσθαι τὴν πόλιν, καὶ ταῦτ ̓ ἔχοντας παράδειγμα
13† τὸν Γεδεῶνος υἱὸν Ἀβιμέλεχον, ὃς ἐπεὶ τὸν ἐν Θήβαις
14† πύργον ἑλεῖν ἐβούλετο βίᾳ, βληθεὶς ὑπὸ πρεσβύτιδος πέτρῳ κατέπεσε
15† καὶ ἀνδρειότατος ὢν διὰ τὸ δυσχερὲς τῆς ἐπιβολῆς αἰσχρῶς
16 ἀπέθανεν·
(Josephus, F., & Niese, B. (1888–). Flavii Iosephi opera recognovit Benedictvs Niese ... Berolini: apvd Weidmannos.)

“(142) When the king had heard this of the messengers, he took it heinously, and said that they did wrong when they assaulted the wall, whereas they ought, by undermining and other stratagems of war, to endeavor the taking of the city, especially when they had before their eyes the example of Abimelech, the son of Gideon, who would need take the tower in Thebes by force, and was killed by a large stone thrown at him by an old woman; and, although he was a man of great prowess, he died ignominiously by the dangerous manner of his assault."
( Josephus, F., & Whiston, W. (1987). The works of Josephus: complete and unabridged. Peabody: Hendrickson, (księga VII, rozdział 7, § 142)).

“Wysłuchawszy sprawozdania posłańców, król bardzo był nierad; zganił ich za to, że próbowali wdzierać się na mury, zamiast dobierać się do miasta za pomocą podkopów i machin oblężniczych; powinni byli przypomnieć sobie los Abimelecha, syna Gedeonowego, który podczas szturmu podczas szturmu miasta Teby ugodzony został głazem zrzuconym przez jakąś staruszkę i przy całym swoim wielkim męstwie haniebnie życie zakończył wskutek niefortunnej metody szturmowania grodu".


Mowa tu o "głazie", a więc nie o kamyku, ale skoro potrafiła go unieść staruszka, nie mógł być bardzo wielki. Na innym miejscu w tym samym dziele autor przedstawiając podobną scenę do tej opisanej w 2 Mch 1, 16, używa słowa "petra" (w celowniku liczbie mnogiej):

8† §459 πεπληρωμένων δὲ τῶν οἰκήσεων ὁπλιτῶν καί τινων ἀναφευγόντων
9† ἐπὶ τὰς στέγας κρατεῖ τούτων, καὶ τοὺς ὀρόφους τῶν οἴκων
10† ἀνασκάπτων ἔμπλεα τὰ κάτω τῶν στρατιωτῶν ἑώρα ἀθρόων ἀπειλημμένων.
11† §460 τούτους μὲν οὖν πέτραις ἄνωθεν βάλλοντες σωρηδὸν
12† ἐπ ̓ ἀλλήλοις ἀνῄρουν· καὶ θέαμα τοῦτο δεινότατον ἦν κατὰ τόνδε
13† τὸν πόλεμον νεκρῶν τὸ πλῆθος ἀπείρων ἐντὸς τῶν τειχῶν ἐπ ̓
14 ἀλλήλοις κειμένων
(Josephus, F., & Niese, B. (1888–). Flavii Iosephi opera recognovit Benedictvs Niese ... Berolini: apvd Weidmannos.)

“(459) and as the houses were full of armed men and many of them ran as far as the tops of the houses, he got them under his power, and pulled down the roofs of the houses, and saw the lower rooms full of soldiers that were caught, and lay all on a heap; (460) so they threw stones down upon them as they lay piled one upon another, and thereby killed them; nor was there a more frightful spectacle in all the war then this, where, beyond the walls, an immense multitude of dead men lay heaped one upon another" (Josephus, F., & Whiston, W. (1987). The works of Josephus: complete and unabridged. Peabody: Hendrickson, (księga XIV, rozdział 15, § 459-460))

"I kiedy domy wypełniły się uzbrojonymi mężczyznami i wielu z nich wybiegło aż na dachy, [Herod] zdobył domy i zburzył dachy, i zobaczył pomieszczenia poniżej wypełnione stłoczonymi żołnierzami; wtedy rzucali na nich z góry kamienie i w ten sposób zabili ich; Był to najokropniejszy widok w tej wojnie – te ogromne stosy trupów leżące jedne na drugich wewnątrz murów".


Wniosek: Z pism Józefa Flawiusza wynika, że w jęz. greckim słowa "petra" i "petros" mogły być używane zamiennie; nie tylko "petros", ale także i "petra" może oznaczać "kamień" czy "głaz" na tyle mały, że możne nim rzucić.

______________________________
Linki, o których mowa powyżej:

http://niebieski519.blogspot.com/2011/0 ... -jego.html

http://niebieski519.blogspot.com/2014/0 ... ojcem.html

http://niebieski519.blogspot.com/2011/0 ... torem.html

http://analizy.biz/marek1962/prymat.htm

It may be worth our observation here, that these soldiers of Herod could not have gotten upon the tops of these houses which were full of enemies, in order to pull up the upper floors and destroy them beneath, but by ladders from the outside; which illustrates some texts in the New Testament, by which it appears that men used to ascend thither by ladders on the outside. See Matt. 24:17; Mark 13:15; Luke 5:19; 17:31.

“The difference in meaning between the two Gk. words is not fixed, though in common Gk. usage ὁ πέτρος tends to denote the isolated rock and ἡ πέτρα the cliff" (Kittel, G., Bromiley, G. W., & Friedrich, G. (Eds.). (1964–). Theological dictionary of the New Testament (electronic ed., Vol. 6, p. 101). Grand Rapids, MI: Eerdmans.)

ODPOWIEDZ